‘อิ่ม-อิ่มหทัย สุวัฒนศิลป์’ Visual Artist เจ้าของรางวัลดีเด่น สาขาศิลปะ 3 มิติ โครงการรางวัลยุวศิลปินไทย 2547 หรือ Young Thai Artist Award 2004 เริ่มต้นเส้นทางศิลปะด้วยการเรียนปริญญาตรี สาขาวิชาศิลปไทย มหาวิทยาลัยศิลปากรจากนั้นจึงสอบทุนไปเรียนวิชา Mixed Media ที่โรงเรียนศิลปะ ณ กรุงปารีส เริ่มแสดง Solo Exhibition ที่ Whitespace Gallery ผลงานศิลปะของเธอถูกจัดแสดงในระดับนานชาติหลายเวทีและในปีนี้เธอได้เข้าร่วมแสดงผลงานใน Gwangju Biennale : Thailand Pavilion โดยอิ่มบอกว่าการเดินทางของเธอแต่ละครั้ง เป็นเพราะศิลปะพาเธอไป กระทั่ง ตัดสินใจย้ายไปอยู่ที่จังหวัดลำพูนพร้อมเปิดสตูดิโอที่มีชื่อว่า ‘ในนาสตูดิโอ’
“ตอนอายุ 27 ปี เป็นครั้งแรกที่เราเคยได้ร่วมแสดงงาน Biennale เราเคยแอบคิดว่าตัวเองเก่งแต่ในนาทีต่อมาเราพลิกสูจิบัตรดูว่าใครที่อายุมากสุดในงานเทศกาลนั้นมันทำให้เราคิดมุมกลับเลยว่า เขาอายุขนาดนี้แล้ว แต่เขายังมีผลงานอยู่ ยังมีคนดูอยู่ ยังได้รับการยอมรับในวงการ ตั้งแต่วันนั้นวิธีคิดก็เปลี่ยนไป จริง ๆ แล้วเราไม่ได้เก่งเลยมันน่าทึ่งมากว่า ศิลปินที่อายุเยอะแล้วทำงานยังไงให้ยังอยู่ในความสนใจได้ตลอดมันเป็นรสชาติใหม่ที่อิ่มยังไม่เคยได้ลิ้มรส แต่เราอยากเป็นแบบนั้น”
สำหรับอิ่ม เธอยังอยากทำงานศิลปะต่อไปเรื่อย ๆ โดยมีแนวคิดว่าหน้าที่ของศิลปะคือการสื่อสารเนื้อหาออกไปยังผู้ชมส่วนความเข้มข้นทางความรู้สึกที่คนดูจะได้รับก็ต้องขึ้นอยู่กับความสามารถในการสื่อสารของศิลปินบวกกับประสบการณ์ส่วนตัวของผู้ชมที่นำมาเชื่อมโยงกับงานศิลปะเอง
“ชีวิตเราไม่มีช่วงที่ขาดหายไปจากการทำงานศิลปะเลย”
‘อิ่ม-อิ่มหทัย สุวัฒนศิลป์’ Visual Artist เจ้าของรางวัลดีเด่น สาขาศิลปะ 3 มิติ
โครงการรางวัลยุวศิลปินไทย 2547 หรือ Young Thai Artist Award 2004
เล่าถึงความผูกพันระหว่างตนเองและงานศิลป์แต่ถ้าถามว่าเมื่อไหร่ที่ภาพการเป็นคนทำงานศิลปะของเธอเริ่มชัดเจนตอนนั้นเห็นจะเป็นวัยเรียนมหาวิทยาลัยที่อะไรหลายอย่างเริ่มเป็นรูปเป็นร่างมากขึ้น ซึ่งการมีอาจารย์สาครินทร์ เครืออ่อน เป็นแรงบันดาลใจก็ทำให้เธอตัดสินใจเลือกเรียนเอกศิลปไทย
“คนนอกอาจคิดว่าศิลปไทยต้องวาดลายไทย เขียนสี ตัดเส้นแต่ความเป็นจริงการเรียนศิลปะไทยนั้นเน้นวิธีคิด เบื้องหลังของความเป็นไทยเป็นหลักอาจารย์ก็เปิดกว้างมาก ๆ ไม่ได้ถูกกำหนดแค่เทคนิคหรือรูปแบบ แต่ยังลงไปที่รายละเอียดความคิดที่จะถ่ายทอดผลงานอีกด้วย” อิ่มเล่า
หลังจากนั้นชีวิตเธอก็เหมือนการผจญภัย เริ่มจากการสอบทุนไปเรียน วิชา Mixed Media ที่โรงเรียนศิลปะ École Nationale Supérieure des Beaux-Arts de Paris (ENSBA) (Certificate for Exchange Programme) เมืองปารีส สาธารณรัฐฝรั่งเศส
ต่อมาปี 2007 อิ่มได้แสดง Solo Show ที่ Whitespace Gallery ซึ่งงานนั้นทำให้เธอได้พบเจ้าของแกลเลอรี่จากกัวลาลัมเปอร์ที่เข้ามาติดต่อขอเอางานชุดนี้ไปจัดแสดง ณ ประเทศมาเลเซีย
“เหมือนงานพาเราไปเอง พาไปตลอด” อิ่มพูดถึงความรู้สึกเมื่อตอนนั้น
พอเข้าช่วงปี 2008-2009 อิ่มได้ทุนไปเรียนคอร์สแกะสลักหินอ่อนที่อิตาลี 1 ปีการศึกษา (9เดือน) ก่อนได้ทุนไปอิตาลีงานธีสิสปริญญาโทมีเนื้อหาเกี่ยวกับคุณพ่อที่จากไปเมื่อต้นปี 2008 ซึ่งงานชุดนี้ยังพาเธอไปยัง Inchoen Women Artists’ Biennale (2009) และ Busan Biennale (2010)
“ตอนอายุ 27 เราแอบคิดว่าตัวเองเก่งที่ได้แสดงงานระดับ Biennale ซึ่งเราอายุน้อยที่สุดในงานแสดงครั้งนั้น แต่จู่ ๆ เราก็เปิดดูในสูจิบัตรว่าใครที่อายุมากสุดในงาน Incheon Women Artist’ Biennale และมันทำให้เราคิดมุมกลับเลยว่า เขาอายุขนาดนี้แล้ว แต่เขายังมีผลงานอยู่เลย ยังมีคนดูอยู่เลย ยังได้รับการยอมรับในวงการอยู่เลย เขาเจ๋งกว่าเราไม่รู้กี่เท่า ส่วนเราเพิ่งเป็นแค่ก้าวแรกด้วยซ้ำ มันยังพิสูจน์อะไรไม่ได้เลย
“ตั้งแต่วันนั้นวิธีคิดมันเปลี่ยนไป ซึ่งดีที่อิ่มคิดได้ว่าจริง ๆ แล้วเราไม่ได้เก่งเลย เพราะคนที่อายุมากแล้ว แต่วงการยังยอมรับเขาอยู่ มันน่าทึ่งมากว่าคุณทำงานยังไงให้ยังอยู่ในความสนใจได้ตลอด มันเป็นรสชาติใหม่ที่อิ่มยังไม่เคยได้ลิ้มรสและเราอยากเป็นแบบนั้น แบบที่คนไม่ลืมงานเรา เอาจริง ๆ มันไม่ใช่แค่งาน แต่คือวิธีที่เราร่วมงานกับคน เราทำงานกับเขาแบบไหน เราใส่ใจและให้ความสำคัญกับคนรอบ ๆ ยังไงด้วย
จนกระทั่งปลายปี 2017 อิ่มตัดสินใจย้ายไปอยู่จังหวัดลำพูน พร้อมสร้างสตูดิโอที่มีชื่อว่า ‘ในนาสตูดิโอ’
“มันไม่ท้อ แต่เหนื่อยมาก”
อิ่มตอบกลับเมื่อถูกถามว่าเคยท้อไหมในตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา
ในแง่มุมของการทำงาน อิ่มแยกออกเป็นสองรูปแบบ หนึ่งคือ
นิทรรศการมีการกำหนดธีมมาให้ หรือภัณฑารักษ์นำคอนเซปต์มาเล่าให้เราฟัง
แล้วบอกว่างานของเธอจะตอบโจทย์นั้นได้อย่างไรบ้าง
สองคือ จากประสบการณ์ตรง หรือจากการพบเจอวัตถุดิบที่น่าสนใจเป็นพิเศษ แต่เมื่อลงมือทำแล้ว การจะตอบว่าชิ้นไหนเสร็จไม่เสร็จ เป็นเรื่องของความรู้สึกล้วน ๆ
“การวัดว่างานชิ้นไหนเสร็จแล้วเป็นสิ่งที่ยากมากมันใช้เซนส์ของความรู้สึกเป็นหลักว่าเราจะพอที่จุดไหน โดยส่วนตัวการจะหยุดทำเมื่อไหร่หมายความว่างานชิ้นนั้นสามารถบอกคนดูในสิ่งที่เราอยากจะสื่อสารได้ครบถ้วนหรือยังเราอาจจะไม่ได้ใช้ความงามเป็นที่ตั้ง แต่เราเอาเนื้อหาเป็นตัวตั้งและเราพอใจที่จะหยุดทำมันได้แล้ว”
เพราะสำหรับอิ่ม หน้าที่ของศิลปะคือการสื่อสารเนื้อหาออกไปยังผู้ชม แต่หลังจากนั้นความเข้มข้นทางความรู้สึกที่คนดูจะได้รับ มักจะเชื่อมโยงอยู่กับประสบการณ์ส่วนตัวของคนคนนั้นการรับรู้ต่อชิ้นงานแต่ละชิ้นจึงไม่เท่ากัน
“ศิลปะทำหน้าที่เป็นกระบอกเสียงของสิ่งที่เกิดขึ้นบนโลกใบนี้ศิลปะสามารถกลายเป็นจุดเริ่มต้นไปสู่การเปลี่ยนแปลงของบุคคล ขยายผลไปสู่สังคม
“แต่หากจะไปถึงจุดนั้นได้ศิลปินต้องมีศักยภาพมากพอที่จะสร้างงานเพื่อกระตุ้นความรู้สึกของผู้ชมในระดับที่เข้มข้นจนเกิดเป็นความสะเทือนใจ ศิลปะอาจทำหน้าที่สะท้อนปัญหาที่เกิดขึ้นและกระตุ้นจิตสำนึกให้เกิดแก่ผู้ชม เมื่อจิตสำนึกเกิดขึ้นจะนำไปสู่การแก้ปัญหาในเชิงปฏิบัติในที่สุด” อิ่มอธิบายถึงแนวคิดของตัวเอง
แล้วตัวอิ่มจะทำงานศิลปะไปจนถึงเมื่อไหร่ เป็นคำถามที่เธอต้องนิ่งคิดก่อนจะตอบกลับมาอย่างเรียบง่าย และเป็นธรรมชาติขณะเดียวกันก็เปี่ยมไปด้วยความรู้สึกขอบคุณตัวเอง
“อยากทำงานศิลปะไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะไม่มีแรงทำ ยังมีคนซื้องานมีเงินมาใช้จ่ายในครอบครัว นาทีนี้ไม่ต้องรวยก็ได้ เราแค่อยู่ในสตูดิโอ เลี้ยงแมวกินข้าวที่เราทำเองก็พอ เราโชคดีที่ได้ทำงานที่เรารัก นึกไม่ออกเหมือนกันว่า ถ้าไม่ได้ทำอาชีพนี้เราจะทำอะไรแทน”
ก่อนจากกัน อิ่มฝากคำพูดถึงเด็กรุ่นใหม่ที่กำลังก้าวเท้าสู่แวดวงคนทำงานศิลปะทีแรกเธอไม่รู้จะตอบอย่างไรดีเพราะเธอเชื่อว่าทุกวันนี้เด็กรุ่นใหม่ก็มีความเก่งและความพร้อมในตัวกันอยู่แล้ว
“ความอดทน เป็นคุณสมบัติที่คนทำงานศิลปะควรมี อดทนกับทุกอย่าง ในงาน ในการรอคอยมันใช้เวลา ที่สำคัญกว่านั้นเราอยากเห็นพวกเขาได้รับการสนับสนุนหรือช่วยเหลืออย่างจริงจังจากหน่วยงานของรัฐเพื่อให้ศิลปินไทยก้าวไปสู่เวทีระดับโลกมากขึ้นเรื่อย ๆ”
Title of Work
Dark Hope
Technique
mixed media (human hair, sewing thread)
Size
61.5 x 93 x 0.6 cm.
Year or Product
2021
Title of Work
Dark Landscape No.3
Technique
mixed media on canvas (human hair, acrylic, graphite)
Size
120 x150 cm.
Year or Product
2024
แนวความคิด
ผลงานศิลปะทั้ง 4 ชิ้นนี้ ถูกรังสรรค์ขึ้นเพื่อระลึกถึงเหตุการณ์ทางการเมืองของไทย ฉันได้ถ่ายทอดความรู้สึกผ่านผลงานศิลปะ ชิ้นแรกมีชื่อว่า Dark Hope ผลงานชิ้นนี้ ใช้เทคนิคการถักโครเชต์เส้นผม(ที่ได้รับจากการบริจาค) ร่วมกันกับด้ายเย็บผ้า จนกลายมาเป็นผืนผ้าสีหม่นหมองดูหนักทึบเงียบงัน พิลึกพิลั่น เพราะมีเส้นผมสีดำงอกยาวออกมาจากผืนผ้านั้นมากมายนับไม่ถ้วน จัดแสดงร่วมกันกับผลงานวาดเส้น 3 ชิ้น ชื่อว่า Dark Landscape No.1, 2 และ 3 ตามลำดับ งานเหล่านี้ทำจากวัสดุเส้นผมผสมกับสีอะคริลิคระบายลงบนแคนวาส ซึ่งเส้นผมแต่ละเส้นจะเป็นตัวกำหนดการปรากฏขึ้นของภาพ (image) ฉันเพียงแต่ทำหน้าที่เหมือนช่างเจียระไนเพชรที่ช่วยทำให้ความเป็นภาพได้แสดงตัวเด่นชัดขึ้นด้วยการขีดลากดินสอไปตามช่องว่างระหว่างเส้นผมเหล่านั้นจนปรากฏเป็นพื้นที่เพื่อแสดงความหมายในเชิงสัญลักษณ์ของความเป็น “ชาติ”
Title of Work
Dark Landscape No.2
Technique
mixed media on canvas (human hair, acrylic, graphite)
Size
120 x150 cm.
Year or Product
2024
Title of Work
Dark Landscape No.1
Technique
mixed media on canvas (human hair, acrylic, graphite)
Size
120 x150 cm.
Year or Product
2024
MUSIC COMPOSITION
ปิยวัฒน์ หลุยลาภประเสริฐ
PHOTOGRAPHY
อำพรรณี สะเตาะ
THREE DIMENSIONAL ART
มงคล ฤาชัยราม
LITERATURE
ชาตรี อรุณพัด
LITERATURE
จิดานันท์ เหลืองเพียรสมุทร
THREE DIMENSIONAL ART
นิรัชพร น่วมเจิม
PHOTOGRAPHY
ณัฐพล สวัสดี
TWO DIMENSIONAL ART
พชร ปิยะทรงสุทธิ์
FILM
เอกพงษ์ สราญเศรษฐ์
FILM
อนุชา บุญยวรรธนะ
LITERATURE
แมน คล้ายสุวรรณ
MUSIC COMPOSITION
ฟรานซีส นันตะสุคนธ์
PHOTOGRAPHY
นรภัทร ศักดิ์อาธรทรัพย์
MUSIC COMPOSITION
อาศิษฐ์ เกตุจันทรา
TWO DIMENSIONAL ART
ลำพู กันเสนาะ
THREE DIMENSIONAL ART
อิ่มหทัย สุวัฒนศิลป์
THREE DIMENSIONAL ART
ภาราดา วิรัสวีร์
FILM
ภูวดล เนาว์โสภา
TWO DIMENSIONAL ART
ธีรวุฒิ คำอ่อน
PHOTOGRAPHY
หฤษฎ์ ศรีขาว
