Young Thai Artist Award - 3D

สาขาการประพันธ์ดนตรี

MUSIC COMPOSITION

ปิยวัฒน์ หลุยลาภประเสริฐ

‘หลุย-ปิยวัฒน์ หลุยลาภประเสริฐ’ คือเจ้าของรางวัลยอดเยี่ยม สาขาการประพันธ์ดนตรี โครงการรางวัลยุวศิลปินไทย 2556 หรือ Young Thai Artist Award 2013 ที่มีศักยภาพไปไกลระดับโลก ทั้งได้รับคัดเลือกให้เป็น Composer in Residence ศิลปินและคีตกวีประจำปี 2017 โดยองค์กรศิลปะแห่งชาติ ที่ประเทศออสเตรีย เข้าร่วมการแสดงในเทศกาลดนตรีทั่วโลกมากกว่า 20 ประเทศ และยังเป็นคนไทยคนเดียวที่เป็นอาจารย์สอนดนตรี ที่ Cornell University, New York ประเทศสหรัฐอเมริกา

หลุยแสดงความสามารถของเขาผ่านผลงานอันแหวกขนบ ยั่วล้อ และฉีกกรอบธรรมเนียมปฏิบัติ รวมถึงท้าทายตัวเองอยู่เสมอ โดยเขาเชื่อว่า ดนตรีหรือพูดรวม ๆ ว่า ‘ศิลปะ’ คือสิ่งที่สะท้อนให้เห็นว่าสังคมหรือโลกของเราในช่วงเวลานั้นเป็นอย่างไร

“ผมอยากให้ทุกคนมองเห็นคุณค่าของศิลปะสมัยใหม่ไม่แพ้ศิลปะเชิงพาณิชย์ เพราะมันค่อนข้างตรงไปตรงมาว่า ศิลปินคนนี้นับถืออะไรอยู่ และผมอยากให้ทุกคนให้คุณค่ากับงานศิลปะของคนที่ยังมีชีวิตอยู่มากขึ้น เพราะมันจะสร้างทั้งสุนทรียศาสตร์ในศิลปะ รสนิยมของคน ไปจนถึงการมีเศรษฐกิจสร้างสรรค์ให้เราสามารถเอาไอเดียที่เราเชื่อมาใช้เป็นอาชีพได้ เหมือนที่ผมยังคงทำอยู่ในทุกวันนี้”

อ่านเพิ่มเติม

รับชมวิดีโอบอกรักโลก

        ‘หลุย-ปิยวัฒน์ หลุยลาภประเสริฐ’ คือเจ้าของรางวัลยอดเยี่ยม สาขาการประพันธ์ดนตรี โครงการรางวัลยุวศิลปินไทย 2556 หรือ Young Thai Artist Award 2013 ที่ไม่กล่าวถึงไม่ได้ เพราะเขาคือหนึ่งในบุคคลตัวอย่างที่ก้าวไปข้างหน้าอย่างไม่มีหยุดอยู่กับที่
        ปิยวัฒน์แสดงศักยภาพให้เห็นผ่านผลงานอันแสนจะแหวกขนบ ยั่วล้อ และฉีกกรอบธรรมเนียมปฏิบัติ รวมถึงท้าทายตัวเองอยู่เสมอ ทั้งในวันที่ต้องต่อสู้กับการสร้างงานศิลปะที่อาจไม่เข้าหูคนหมู่มาก แต่ก็ยังมุ่งมั่นทำต่อเพื่อสะท้อนความเป็นปัจเจก สังคม และความเป็นจริงในชีวิตปัจจุบัน
        จนถึงวันนี้ เขาถือเป็นมืออาชีพคนหนึ่งของสายงานนักแต่งเพลง
        “ในมุมของการทำงาน เราอาจจะเปลี่ยนไปเยอะจากวันแรก แต่ในความเป็นตัวตนก็รู้สึกว่ายังเป็นคนเพี้ยน ๆ ขี้สงสัยเหมือนเดิม” เขาเปรยพร้อมเสียงหัวเราะ
        ตั้งแต่ได้รับรางวัลในปี 2013 หลุยก็ได้รับคำชื่นชมอีกมากมายมาต่อท้ายชื่อในฐานะนักแต่งเพลงรุ่นใหม่คนหนึ่ง ทั้งการได้รับคัดเลือกให้เป็น Composer in Residence ศิลปินและคีตกวีประจำปี 2017 โดยองค์กรศิลปะแห่งชาติ ที่ประเทศออสเตรีย เข้าร่วมการแสดงในเทศกาลดนตรีทั่วโลกมากกว่า 20 ประเทศ และยังเป็นคนไทยคนเดียวที่เป็นอาจารย์สอนดนตรี ที่ Cornell University, New York ประเทศสหรัฐอเมริกา ด้วยวัยเพียง 29 ปี ส่วน ปัจจุบัน ปิยวัฒน์ เป็นศิลปินอิสระ และดำรงตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ทางด้านการประพันธ์เพลง ณ มหาวิทยาลัย Bowling Green State University (BGSU) รัฐโอไฮโอ สหรัฐอเมริกา
        “ตอนที่ยังเรียนอยู่มหาวิทยาลัยมหิดล ช่วงนั้นเป็นจุดที่ผมกำลังตัดสินใจว่าจะเลือกแต่งเพลง หรือจะไปทำอย่างอื่นดี
        “แล้วจังหวะนั้น โครงการ Young Thai Artist Award ก็เข้ามา เป็นเวทีเดียวในไทยที่ให้โอกาสเยาวชน ซึ่งมีส่วนอย่างมากที่ทำให้เรายังไม่อยากหยุดเส้นทางนี้ไว้เท่านี้ หลังจากได้รางวัลในปี 2013 เราก็เอาแผ่นบันทึกเสียงที่ได้รับรางวัลไปยื่นขอทุน หรือเสนอโปรเจ็กต์กับที่อื่น เพราะหลังจากนั้นผมก็ไปเทศกาลดนตรีที่สำคัญมากในเยอรมนี Darmstadt New Music Festival มันเหมือนเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้เราสามารถหาทางไปต่อได้เรื่อย ๆ
        ปิยวัฒน์บอกว่า กระบวนการแต่งเพลงของตัวเองมักมีต้นตอความคิดมาจากสิ่งรอบตัว นับตั้งแต่เครื่องจักร การเคลื่อนไหวทางกายภาพ หรือบางครั้งอาจเป็นเสียงรบกวน
        เขาสรุปความว่า มันคือการนำสิ่งที่ไม่ใช่ดนตรีมาทำให้เป็นดนตรี ซึ่งในบางครั้งบางคราว มันอาจเป็นวิธีที่สวนกระแสหลัก จนคนที่ไม่ชอบก็มีอยู่บ้าง
        เขาเล่าเหมือนเป็นเรื่องขบขัน เพราะภาพจำของคนที่มีต่อดนตรีคือ ท่วงทำนองที่ชัดเจนและไพเราะ แต่สำหรับเขา ดนตรีสมัยใหม่คือการพยายามทำสิ่งที่คนไม่ค่อยทำกัน ใช้ความไม่คุ้นชินท้าทายตัวเอง พยายามแต่งเพลงที่ยังคงเป็นตัวเราให้ได้มากที่สุด พร้อม ๆ กันก็พยายามสร้างสำนวนทางเสียงใหม่ ๆ ขึ้นมาอยู่ตลอดเวลา ขยายกรอบความสร้างสรรค์ของตัวเอง และบางทีก็อาจนำไปผนวกเข้ากับศิลปะแขนงอื่นเพื่อเพิ่มมิติทางการรับรู้ให้น่าสนใจมากยิ่งขึ้น
        อย่างไรก็ตาม ภายใต้กระบวนการทำงานในย่อหน้าข้างบนย่อมมีอุปสรรคไม่มากก็น้อยปะปนอยู่ระหว่างทาง ซึ่งปิยวัฒน์ขอแบ่งอุปสรรคออกเป็นสองแบบด้วยกัน
        หนึ่ง ถ้าว่ากันในเรื่องของดนตรี ยิ่งท้าทาย ยิ่งหาไอเดีย ยิ่งพยายามทำสิ่งที่ตัวเองไม่เคยทำ เวลาก็จะถูกใช้ไปมากขึ้น ต้องทำวิจัยมากขึ้น อ่านหนังสือมากขึ้น ดูสารคดีมากขึ้น และเขาอยากใช้เวลาที่มีให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพราะฉะนั้นบางครั้ง หากมีคนมาขอให้ทำเพลงในระยะเวลาเท่านี้ เขาขอไม่สัญญา เพราะงานนี้ต้องใช้เวลาจริง ๆ
        สอง ในมุมของการทำงาน ย้อนกลับไปในตอนที่ปิยวัฒน์ยังเด็กกว่านี้ สิ่งหนึ่งที่เขาต้องต่อกรคือ ขนบธรรมเนียม ทางสังคม การสร้างงานศิลปะที่อาจไม่เข้าหูคนหมู่มาก แต่มีจุดประสงค์เพื่อสะท้อนแนวคิดและความเป็นไปได้ที่หลากหลาย ซึ่งบางครั้ง ดนตรีสมัยใหม่อาจไม่คุ้นหูและต้องใช้ความเข้าใจที่ลึกขึ้นในการฟัง ยิ่งสังคมหรือเครือข่ายนักแต่งเพลงค่อนข้างมีปัจจัยที่แตกต่างจากศิลปะแขนงอื่น มีเรื่องของสุนทรียศาสตร์ของผู้ว่าจ้างเข้ามาเกี่ยวข้อง ทำให้ต้องมีการทำความเข้าใจกับผู้ว่าจ้างอยู่เสมอว่า สิ่งที่เราเขียนมีแนวคิดสำคัญอย่างไร รวมถึง
        “แต่ก่อนผมนอนวันละ 4 ชั่วโมง ตอนนั้นใครติดต่อมาให้ทำอะไร เราทำหมดเลย ไม่เลือกเลย ผมอยากพิสูจน์ว่า เราก็สามารถทำได้เหมือนกัน ช่วงนั้นจะทำงานกับฝั่งยุโรปเยอะมาก แต่พอ 2017 เราย้ายมาอยู่อเมริกา โห! นี่มันโลกของทุนนิยมนี่เอง ค่าตอบแทนที่อเมริกาสูงกว่ามาก กลับกันงานของยุโรปจะมีความลึกกว่าหน่อย แต่ด้วยประสบการณ์และคอนเนคชั่นจากตรงนั้น มันก็รู้สึกว่าคุ้มค่าที่นอนวันละ 4 ชั่วโมง” เขาเล่าถึงช่วงต้นอาชีพ
        ทุกวันนี้ ปิยวัฒน์ใช้ชีวิตอยู่ในแวดวงในสถานะของมืออาชีพเป็นที่เรียบร้อยแล้ว การแต่งเพลงของเขาไม่ใช่เพื่อพิสูจน์ตัวเองเพียงอย่างเดียวอีกต่อไป แต่ยังรวมถึงการสื่อสารกับสังคม แสดงให้เห็นว่าสิ่งที่ทำอยู่นั้นคืออะไร สำคัญอย่างไร
        เพราะนี่ไม่ใช่แค่ความบันเทิง แต่ยังเป็นเครื่องมือในการส่งเสียงของตัวเองออกไปผ่านท่วงทำนอง บอกเล่าประเด็นที่อยากนำเสนอให้ดังที่สุดเท่าที่จะทำได้
        “มีเพลงหนึ่งที่ผมถอดเครื่องดนตรีออกให้เหลือแค่บางส่วน แล้วติดเข้ากับท่อแอร์ เอามาเป่า เอามาหมุน เราจะได้เสียงที่ฉีกออกไปจากขนบธรรมเนียม ผมพยายามสื่อว่า ดนตรีคลาสสิกอาจถูกมองเป็นดนตรีที่ฟุ่มเฟือย เพราะหนึ่งเครื่องดนตรีมันแพงมาก สองมันมีรสนิยมของคนตะวันตกเยอะ เขากำลังรณรงค์เรื่องของ Decolonization ในมุมหนึ่งคือไม่อยากคนให้คนเอเชีย หรือคนที่ไม่ใช่คนขาวถูกครอบงำโดยวัฒนธรรมของคนขาว อยากให้มองหาทางออกในการสร้างสรรค์ดนตรีจากวัฒนธรรมอื่นมากขึ้น เช่น ดนตรีชาติพันธ์ ดนตรีพื้นบ้าน หรือสิ่งที่ไม่ใช่ดนตรี เพื่อสร้างความหลากหลายทางเสียง เราก็เลยแต่งเพลงนี้ขึ้นมาด้วยท่าทีประชดผ่านอุปกรณ์อย่างท่อแอร์” เขาเล่าถึงหนึ่งในผลงาน
        ปิยวัฒน์เชื่อว่า ดนตรีหรือพูดรวม ๆ ว่า ‘ศิลปะ’ คือสิ่งที่สะท้อนให้เห็นว่าสังคมหรือโลกของเราในช่วงเวลานั้นเป็นอย่างไร
        “มีศิลปะมากมายหลายแขนงที่พยายามสะท้อนให้เห็นว่าสังคมในช่วงนั้นเป็นอย่างไร แล้วสื่อสำคัญต่าง ๆ ก็ร่วมทำให้เห็นว่าตอนนี้โลกของเราต้องการอะไร ในเมื่อโลกถูกเปลี่ยนแปลงด้วยสื่ออยู่เสมอ ไม่ว่าจะโทรทัศน์ มือถือ หรืออินเทอร์เน็ต ผมเลยเชื่อว่าศิลปะก็เปลี่ยนแปลงโลกได้ 100%” เขายกตัวเลขนี้ขึ้นมาเพื่อเพิ่มความมั่นใจในความเชื่อที่ว่า ศิลปะสามารถเปลี่ยนแปลงโลกได้
        ในอนาคต ปิยวัฒน์หวังว่าอาชีพที่เขาทำอยู่ในตอนนี้จะได้รับความสำคัญมากขึ้นในประเทศไทย และถูกมองเป็นมากกว่าแค่ความบันเทิง มีการให้คุณค่ากับงานศิลปะ จนสามารถสร้างรายได้สร้างอาชีพให้ผู้คนไม่รู้สึกท้อแท้เหมือนที่ผ่าน ๆ มา และก้าวเดินไปพร้อม ๆ กัน
        “ผมอยากให้ทุกคนมองเห็นคุณค่าของศิลปะสมัยใหม่ไม่แพ้ศิลปะเชิงพาณิชย์ เพราะมันค่อนข้างจะตรงไปตรงมาว่า ศิลปินคนนี้นับถืออะไรอยู่ และผมอยากให้ทุกคนให้คุณค่ากับงานศิลปะของคนที่ยังมีชีวิตอยู่มากขึ้น เพราะมันจะสร้างทั้งสุนทรียศาสตร์ในศิลปะ รสนิยมของคน ไปจนถึงการมีเศรษฐกิจสร้างสรรค์ให้เราสามารถเอาไอเดียที่เราเชื่อมาใช้เป็นอาชีพได้ เหมือนที่ผมยังคงทำอยู่ในทุกวันนี้”

ผลงานที่ภาคภูมิใจ

Title of Work

Shrimp/Raptors (2023) A.I. multimedia for performance and shrimp-performers

Year or Product

2023

Concept

Shrimps/Raptors (2023) is a collection of newly designed instruments, an “army” that creates a distinct sonic experience. These instruments produce a wide range of sounds, from delicate squeaks to powerful overloads. The piece explores the concept of do-it-yourself (DIY) instruments, transforming everyday objects into musical tools and challenging the conventional definitions of instruments. It invites the audience to question why we adhere to traditional instruments and to rethink musical creativity and innovation. Through this process, these instruments, alongside the performers, become an army of sound, offering a unique and self-created sonic experience. Take a moment to reflect on your own sounds, your instruments, and your life. The script and multimedia for this piece were programmed by an AI collaborator I call "Ivy." Together, we created a video score for my new instrument, the "Shrimp/Raptor," which is designed to be performed by four "shrimp-performers" and a "shrimp-audience." The performance is approximately 16 minutes long. Here is an excerpt video of the work. Shrimp/Raptors was commissioned by Tacet(i) ensemble and presented at the Princess Galyani Vadhana International Symposium (PGVIS) as part of their 10th anniversary celebration, curated by Anothai Nitibhon.

Title of Work

spinning machines | untitled II: parallel (2023-24) a mechanical installation

Year or Product

2023-2024

Concept

Spinning Machine (2023) is a mechanical sound installation that generates sound through physical motion and spinning mechanisms. The rotational process of the mechanical tube maximizes movement possibilities such as polarity, interruption, distraction, parallel motion, and disorientation. Sound is produced by amplifying the interior of the spinning tube, capturing the swirling air, physical movement, and mechanical tension from the motor. The installation aims to create the experience of a machine that feels “alive” through its mechanical and programming processes. Untitled II: Parallel is an extension of Spinning Machine, reimagining machines as performers with human-like gestures, behaviors, metallic textures, and the ability to generate sound. In this piece, two mechanical "performers" spin in various positions, interacting with one another through movement. These performers generate sound through their physicality and spinning motion, maximizing the potential for polarities, interruptions, distractions, parallel motion, and disorientation. The sounds are similarly captured inside the spinning tubes, amplifying air movements and mechanical tension. The goal of the work is to give the machines a sense of freedom and liveliness through their mechanics and programming.

สาขาการประพันธ์ดนตรี

MUSIC COMPOSITION

ปิยวัฒน์ หลุยลาภประเสริฐ

รับชมวิดีโอ บอกรักโลกด้วยศิลปะ

ผลงานที่ภาคภูมิใจ